پیغمبر از همان آغاز بعثت، برای رفع مشکلات اقتصادی، بر دو اصل مهم زیر تاکید ورزید:
1- برادری
2- الگوسازی
منظور از برقراری پیوند برادری ایجاد زمینه برای محبت و مهرورزی، کمک و دلسوزی و تعهد ورسیدگی برادران به امور و مشکلات یکدیگر است.این برنامه رسول خدا، پایه گذار بهترین و مطمئن ترین روابط انسانی است و موجب حفظ جامعه و تعهد متقابل و انس و الفت افراد می گردد.
برادری بدون الگو مانند کشتی بدون ناخداست، و وجود الگو برای حل مسائل اجتماعی و رفع بحرانهای مالی و ایجاد اقتصادی پویا که بوسیله آن ، زمین آباد گردد و از معادن و منابع آن استفاده بهینه بعمل آید، بسیار ضروری است.
حضرت مشکلات اقتصادی را زاییده ضعفهای اخلاقی و ایمانی خود انسانها می دانست. و طبق آیه 34 سوره ابراهیم ، ظلم و ناسپاسی علتهای اساسی مشکلات اقتصادی جوامع انسانی است.
اولین اقدام اقتصادی پیامبر معالجه این دو خصلت نامیمون بود و در همین راستا، با جلوگیری از انباشته شدن و تراکم ثروت در دست افراد و منع احتکار و رباخواری به ریشه کنی ظلم و بی عدالتی و مبارزه با ستمکاران پرداخت و با احکام و مقرراتی که برای تولید وضع کرد، به درمان سستی و تن پروری و ناسپاسی پرداخت.
در گذشته که مبادله کالاها بدون واسطه پول انجام می شد، با سه ویژگی زیر همراه بود:
1- بین تولید و مصرف فاصله ای وجود نداشت.
2- ذخیره سازی طولانی کالاها غیر ممکن بود.
3- عمل مبادله به عنوان کسب و کار برای افراد تلقی نمی شد.
از بین رفتن سه ویژگی فوق، سبب پیدایش ربا و گشایش بازارهای سرمایه داری با وامها و داد و ستدهای ربوی است، وسلامتی جامعه و هماهنگی و توازن اجتماعی را به خطر انداخته و عملیات اقتصادی را از مسیر طبیعی آن منحرف ساخته است.
منبع : کتاب سیره پیامبر در رهبری و انسان سازی- الصفار سالم
لیست کل یادداشت های این وبلاگ